Miniatuur Bosje om Maximaal te bosbaden
Het aanplanten van een voedselbos klinkt misschien als iets dat je alleen doet als je een enorme tuin hebt. Verrassend genoeg kun je ook met een kleine tuin een voedselbos aanleggen. Het draait om het aanbrengen van verschillende plantlagen en het werken met plantgildes.
Het gebruiken van plantgildes verhoogt niet alleen de opbrengst, maar helpt de planten ook om beter bestand te zijn tegen plagen en ziekten. Bovendien is het een leuke en bevredigende activiteit.
Tijd om als paradijsvogel uit te vliegen en te ontdekken hoe het is om in een voedselbos rond te zwerven. Onder ons is Paradijsvogel en Voedselbos Expert Bouwie Greenman van EetbaarGroen.nu. Hij heeft in de afgelopen tien jaar meer dan vijftig voedselbossen aangeplant, zowel groot als klein.
Bouwie zegt: “Zelfs in je achtertuin kun je de opbrengsten maximaliseren door gebruik te maken van voedselbosprincipes. Plantgildes zijn daarbij essentieel. Ze zorgen voor gezonde planten en een gezonde bodem, wat leidt tot een biodiverse tuin.”
In de introductie masterclass heeft Bouwie ons geschetst wat een voedselbos is:
Een tuin die eruitziet als een miniatuur bos, vol met eetbare planten, struiken en bomen. Dat is een voedselbos. Het plantmateriaal is zorgvuldig gekozen en georganiseerd om op een natuurlijke, gelaagde bosomgeving te lijken. Het is een rijke mix aan planten die elkaar ondersteunen en voeden.
Laten we er een paar voordelen uit pikken:
-
- Verse, gezonde producten en een diversiteit in opbrengst: Direct uit eigen tuin, waardoor de afhankelijkheid van commerciële voedselbronnen en breed assortiment: fruit, noten, bessen, groenten en kruiden.
- Waterbehoud: Diepere wortelsystemen helpen bij het vasthouden van water, waardoor minder irrigatie nodig is.
- Gezond bodemleven: Minder grondbewerking zorgt voor een bloeiend bodemleven, wat leidt tot een gezonder ecosysteem.
- Efficiënt ruimtegebruik: Inclusief verticale ruimte, wat resulteert in een hogere opbrengst per oppervlakte-eenheid.
- Minder onderhoud en energieverbruik: Door het gebruik van meerjarige planten hoeft er niet elk jaar opnieuw geplant te worden, wat energie en tijd bespaart.
Lagen van een Voedselbos
In de introductie masterclass over het voedselbos vertelde Bouwie dat er in een voedselbos gewerkt wordt met verschillende plantlagen. Dit gebruik ik ook in het Eetbaar Paradijs. In een voedselbos wordt vaak gewerkt met zeven verschillende plantlagen. Deze gelaagdheid bootst een natuurlijk bos na en zorgt voor een efficiënt gebruik van ruimte, licht en voedingsstoffen.
1. Kruinlaag of hoge boomlaag: Dit is de bovenste laag die bestaat uit de hoge, volwassen bomen. Denk hierbij aan fruit- en notenbomen zoals walnoten, kastanjes en hoge appelbomen.
2. Lage boomlaag: Deze laag bevat middelhoge bomen, vaak fruitbomen.
3. Klimmers: Tot slot zijn er de klimplanten die langs de bomen en structuren omhoog klimmen, zoals kiwi’s en druiven.
4. Struiklaag: Deze bestaat uit fruitstruiken, zoals frambozen, bramen en bosbessen.
5. Kruidlaag: Hier vind je kruidachtige planten, zowel eetbare kruiden als groenten die meerdere jaren meegaan (meerjarige groenten en kruiden).
6. Grondbedekkers: De grond is altijd bedekt, zoals aardbeien of kruipende tijm.
7. Wortellaag: Deze laag omvat de eetbare gewassen die onder de grond groeien, zoals aardappelen, wortelen en andere knolgewassen.
Plantgildes
In deze komende masterclass gaan we nog een stapje verder!
Want waarom groeit er niets onder een noot? Waarom zou je smeerwortel aanplanten? Wat doen bessenstruiken voor je appelboom? Het heeft alles te maken met plantgildes!
Een plantgilde is een groep planten die elkaar ondersteunen en samen een gezond ecosysteem vormen. Dit concept is essentieel voor het creëren van een veerkrachtig en productief voedselbos.
Bijvoorbeeld, onder een walnootboom groeit vaak weinig omdat de boom juglone uitscheidt, een stof die voor veel planten giftig is. Maar smeerwortel kan hier wel gedijen en brengt belangrijke voedingsstoffen naar de oppervlakte dankzij zijn diepe wortels. Bessenstruiken, zoals aalbessen, kunnen perfect samenwerken met appelbomen door ongedierte te weren en de bodemstructuur te verbeteren.
Het Ontwerpen van Gildes
Kun je dan ook je eigen plantgildes ontwerpen? En hoe doe je dat dan?
Bij het ontwerpen van je voedselbos bouw je eigenlijk allerlei plantgildes op. Het bouwen van zo’n gilde gaat gepaard met bepaalde principes waar je rekening mee houdt.
Denk bijvoorbeeld aan een appelboom omringd door stikstofbinders, dynamische accumulatoren en plaagwerende planten. Het vergt wat planning, maar de beloning is een weelderige, productieve tuin.
Voedselbos plantgilde Masterclass
Hoe dit precies zit gaat Bouwie ons vertellen in de eerste volgende Masterclass over plantgildes. In deze Zoom-meeting leer je alles over
- de samenwerking tussen bomen en hun onderbeplanting, dus welke ondergroei hoort er onder welke boom.
- Een masterclass over gilden, boomspiegels, plantenfamilies en het herkennen daarvan.
- de principes van plantgildes uitleggen, waaronder boomspiegels, plantenfamilies en hoe je deze kunt herkennen.
Als beginnende voedselbos-planter sta je misschien vaak voor vragen zoals ‘wat plant je rond de boom?’ of ‘hoe overwin ik het gras?’. Deze sessie biedt de antwoorden.
Je leert de samenhang van planten in de verschillende lagen van een voedselbos en hun functies kennen. Het ontwerp en de aanleg van boomspiegels wordt besproken, en je maakt kennis met verschillende nuttige planten.
Onze manier van het opbouwen van boomspiegels is zeer geschikt voor jonge voedselbossen, omdat het de jonge bomen ondersteunt in hun groei en op een overzichtelijke manier meerdere lagen toevoegt. Dit maakt je voedselbos veerkrachtig, productief en esthetisch aantrekkelijk.
Deze masterclass is een geweldige kans om de volgende stap te zetten in de aanplant van je eigen voedselbos.
Op de foto een plantenpakket van Eetbaar Paradijs waarbij vooral gekeken is naar de onderbeplanting bij bomen.
Wil je ook je kennis verrijken?
Dat kan door je aan te melden voor de online module over Voedselbossen van Eetbaar Paradijs. en ontdek hoe je met plantgildes een levendig en productief voedselbos kunt creëren!
Ik wil me verdiepen met de online voedselbos module van Eetbaar Paradijs.